Ο Πέτρος Λαθήρας είναι πτυχιούχος οικονομικών με μεταπτυχιακό στις προβλέψεις στην οικονομία και στις επιχειρήσεις και διδακτορικό δίπλωμα στην εφαρμοσμένη οικονομετρία. Έχει επαγγελματική εμπειρία στον ιδιωτικό (επιχειρήσεις κτλ) και δημόσιο τομέα (διδασκαλία σε πτυχιακές σπουδές και μεταπτυχιακά προγράμματα, ως εργολήπτης) με αναφορές στο συγγραφικό επιστημονικό του έργο από διεθνείς οργανισμούς- φορείς, βιβλία και επιστημονικά άρθρα. Σήμερα διατηρεί γραφείο υποστήριξης και εκπόνησης μελετών και στατιστικής ανάλυσης σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα και επιστημονικά πεδία.
Email:statistaid@gmail.com
Η εξουθένωση αντιμετωπίζεται ως συναισθηματική αντίδραση στην παρατεταμένη έκθεση στην πίεση που επιβάλει η εργασία, δηλαδή στις καταστάσεις στις οποίες οι απαιτήσεις εργασίας υπερβαίνουν τις προσαρμοστικές δυνατότητες των ατόμων. Στην διεθνή βιβλιογραφία υποστηρίζεται ότι στον πυρήνα αυτής της αντίδρασης των εργαζομένων σε μονάδες υγείας βρίσκεται η συναισθηματική εξάντληση η οποία κυρίως χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας, το χαμηλό επίπεδο εκτίμησης των απασχολούμενων για τα προσωπικά τους επιτεύγματα στον εργασιακό τους χώρο και η κυνική και απόμακρη στάση απέναντι στους παραλήπτες των υπηρεσιών τους (Maslach και συν. 2001)
Οι παράγοντες που επηρεάζουν και συμβάλουν στην ανάπτυξη του επίπεδου της Ε.Ε. ποικίλουν από έρευνα σε έρευνα. Ωστόσο, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε περιβαλλοντικούς που σχετίζονται κυρίως με το περιβάλλον εργασίας, τους ατομικούς που σχετίζονται περισσότερο με τον επαγγελματία ως προσωπικότητα και στους αποκαλούμενους δημογραφικούς που ενσωματώνουν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων.
Υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες στην διεθνή έρευνα ότι τα αποτελέσματα της κλίμακας του ερευνητικού εργαλείου ΜΒΙ για την Ε.Ε., συσχετίζονται με μετρήσεις που αφορούν την ικανοποίηση των εργαζομένων την κατάθλιψη, το άγχος , την μανία και την μελαγχολία Ersin Uskun και συν., 2005 Iacovides και συν. 2003.. Burke & Greenglass 1995. Leiter & Durum, 1994. Roskies, και συν. 1993, Bakker & Schaufeli, 2000; Brenninkmeyer, Van Yperen, & Buunk, 2001.).
Αν και η κατάθλιψη είναι σήμερα αρκετά ξεκάθαρη στο εννοιολογικό της περιεχόμενο δεν συμβαίνει το ίδιο όταν καλείται να διαχωριστεί η να συσχετιστεί με την εξουθένωση. Ο λόγος κυρίως έγκειται στο γεγονός ότι οι δύο αυτές καταστάσεις υγείας φαίνεται να μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά (Toker και συν. , 2005. Schaufeli & Buunk, 2003).
Η εξουθένωση έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προβλεφθεί με μεγαλύτερη συνέπεια από τις σχετικές με την απασχόληση μεταβλητές αλλά και με συγκεκριμένες μεταβλητές που σκιαγραφούν συναισθηματικά στενάχωρες καταστάσεις όπως η κατάθλιψη (Schaufeli & Enzmann, 1998). Υπάρχουν αρκετές μελέτες που επικεντρώνονται στα στοιχεία που μετρούν την κατάθλιψη και την εξουθένωση οι οποίες δείχνουν ότι επηρεάζονται από διαφορετικούς παράγοντες (Brenninkmeyer και συν. 2001.Zellars και συν., 2000. Schaufeli & Enzmann 1998 Glass & McKnight 1996, βλ. § 3.4)
Όσο αφορά την σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και της εξουθένωσης υπάρχει μακροχρόνια συζήτηση μεταξύ των ερευνητών κατά πόσο τα διαγνωστικά κριτήρια των δύο καταστάσεων ,που συχνά καλύπτουν το ένα το άλλο, μπορούν να αιτιολογήσουν αυτή την σχέση (Schaufeli & Buunk, 2003). Αρκετές μελέτες έχουν υποδείξει ότι οι δύο αυτές καταστάσεις συνιστούν δυο διαφορετικές οντότητες (Leiter & Durup 1994). Οι περισσότερες έρευνες συνήθως εστιάζονται στις διαφορές μεταξύ της εξουθένωσης και της κατάθλιψης και όχι σε πιθανές ερμηνείες για την σχέση τους.
Σχετικά με την μέτρηση της κατάθλιψης συναντώνται στην διεθνή βιβλιογραφία αρκετές κλίμακες όπως η κλίμακα Hamilton (HRSD) (Ferentinos και συν. 2003. Bender & Kennedy, 2004), η κλίμακα του Beck (BDI) (Foyntoulakis και συν. 2003, Tennant 2001, Schaufeli & Enzmann, 1998) κλίμακα του Zung (ZRSDS) (Voyer και συν. , 2005. Tennant 2001, Iakovidies, 1999. Kawakami και συν. 1992). Τα ερωτηματολόγια που περιέχουν τις προαναφερόμενες κλίμακες συχνά υποχρεώνονται να διαμορφωθούν –συνήθως σε μικρό βαθμό- σύμφωνα με τις ανάγκες και τους στόχους της μελέτης. Στην παρούσα έρευνα χρησιμοποιήθηκε το επαυξημένο ερωτηματολόγιο της κατάθλιψης (Fountoylakis και συν. ,2003).
Βιβλιογραφία
Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2000). Burnout contagion processes among teachers, Journal of Applied Social Psychology, 30, pp. 2289-2308.
Bender,A. & Kennedy, S. (2004). Mental Health and Mental Illness In The Workplace: Diagnostic and Treatment Issues , Healthcare Papers, 5,(2), pp. 54-67.
Brenninkmeyer, V., Van Yperen, N. W., & Buunk, B. P. (2001). Burnout and depression are not identical twins: is decline of superiority a distinguishing feature? Personality and Individual Differences, 30 (5), pp. 873-880.
Burke, R.J., & Greenglass, E.R.(1995). A longitudinal study of psychological burnout in teachers, Human Relations, 48 (2), pp. 187-202.
Ersin Uskun, Mustafa Ozturk, Ahmet Nesimi Kisioglu and Sema Kirbiyik (2005) Burnout and job satisfaction amongst staff in Turkish community health services, Primary Care And Community Psychiatry Vol. 10, No. 2, pp. 63-69
Ferentinos, Ρ.Ρ. Kontaxakis, V.P. Paplos, K.G. Christodoulou, G.N., (2003). Hamilton's depression rating scale: Versions, applications αnd perspectives, Psychiatrik, 14, (2), pp. 136-146.
Ferentinos, Ρ.Ρ. Kontaxakis, V.P. Paplos, K.G. Christodoulou, G.N., (2003). Hamilton's depression rating scale: Versions, applications αnd perspectives, Psychiatrik, 14, (2), pp. 136-146.
Foyntoulakis et al (2003). The Greek tanslation of the symptoms rating scale for depression and anxiety: preliminary results of the validation study, BMC Psychiatry, pp. 3-21.
Glass, D. C., & McKnight, J. D. (1996). Perceived control, depressive symptomatology, and professional burnout: A review of the evidence, Psychology and Health, 11, pp. 23-48.
Iacovides, A. , Fountoulakis, K.N., Kaprinis, St. Kaprinis G. (2003). The relationship between job stress, burnout and clinical depression, Journal of Affective Disorders, 75, pp. 209–221.
Iacovides, A., Fountoulakis, K. N., Moysidou, C., & Ierodiakonou, C. (1999). Burnout in nursing Staff: Is there a relationship between depression and burnout? INTL, Journal of Psychiatry in Medicine, 29, pp. 421-433.
Iacovides, A., Fountoulakis, K.N., Kaprinis S. and Kaprinis, G.,(2003). The relationship between job stress, burnout and clinical depression, J. Affect. Disord. 75, pp. 209–222.
Kawakami N., T Haratani T., and S Araki, (1992). Effects of perceived job stress on depressive symptoms in blue-collar workers of an electrical factory in Japan, Scand J Work, Environ Health, 18, (3), pp. 195–200.
Leiter, M. P., & Durum, J. (1994). The discriminant validity of burnout and depression: A confirmatory factor analytic study, Anxiety, Stress, and Coping, 7, pp. 357-373.
Maslach, C., Schaufeli, W. & Leiter, M.P. (2001). Job burnout, Annual Review of Psychology, 52, pp. 397-422.
Roskies, E., Louis-Guerin C., & Fournier, C. (1993). Coping with job insecurity: How does personality make a difference? Journal of Organizational Behavior, 14, pp. 617-630.
Schaufeli, W. B., & Buunk, B. P. (2003). Burnout: An overview of 25 years of research and theorizing, in M. J. Schabracq, J. A. M. Winnubst & C. C. Cooper (Eds.), Handbook of work and health psychology (2nd ed., pp. 383-429), West Sussex, U.K.: Wiley.
Schaufeli, W. B., & Enzmann, D. (1998). The burnout companion to study and practice: a critical analysis, Washington, D. C: Taylor & Francis.
Tennant,C., (2001). Work-related stress and depressive disorders, J. Psychosom. Res., pp. 697–704
Toker S. and Shirom A. , Shapira I.,& Berliner S., (2005). The Association Between Burnout, Depression, Anxiety, and Inflammation Biomarkers: C-Reactive Protein and Fibrinogen in Men and Women , Journal of Occupational Health Psychology, 10 (4), pp. 344–362.
Zellars, K. L., Perrewe, P. L., & Hochwarter, W. A. (2000). Burnout in health care: The role of the five factors of personality. Journal of Applied Social Psychology, 30, 1570-1598.